Hemelsblauw water

Bladeren drijven op het hemelsblauwe water. Een man zit aan het uiteinde van een houten steiger met zijn voeten in het water. Hij kijkt naar de dieren om zich heen en merkt dat de kringen in het water worden veroorzaakt door een aantal vissen. Twee watervogels komen van rechts aangevlogen en strijken vlakbij hem neer. Schuin achter hem staat een boom.

Dit paradijselijke, tijdloze tafereel zal binnenkort wandvullend verschijnen in de entreehal van psychiatrisch centrum Wier in Den Dolder. Op Wier worden mensen met een lichte verstandelijke handicap behandeld. Ze lijden aan een psychiatrische stoornis of vertonen ernstig probleemgedrag. De rust en gelatenheid die de wandschildering uitstraalt moet haast wel een therapeutische werking hebben op de tijdelijke bewoners, die vaak in angst en onzekerheid leven. De geschilderde voorstelling zal zo'n zestien vierkante meter van de wand beslaan en wordt door een decoratieve kleurenband omlijst. Boven de toegangsdeuren van de behandelruimten op de omloop van de eerste verdieping komen geschilderde fragmenten terug.

Met zijn schilderingen probeert de in Haarlem wonende kunstenaar Gijs Frieling met ons te communiceren. Zijn verhalen, overwegend religieus van aard, ontstaan intuïtief en hij vertelt ze met een grote zeggingskracht. Tegelijk stralen ze iets universeels uit, zijn ze voor meerdere uitleg vatbaar en laten ze persoonlijke ervaringen toe. Frieling tracht in zijn werk de bijna vanzelfsprekende en spontane wijze te benaderen waarmee in verschillende vormen van volkskunst de werkelijkheid op een geloofwaardige en betekenisvolle manier wordt verbeeld. Terwijl Frieling werkt aan een schilderij ontstaan er vaak nieuwe mogelijkheden om zijn intuïtief ontstane idee vorm te geven. Soms ook heeft hij hiervoor een concrete aanleiding nodig, zoals bijvoorbeeld de automobilist die vlakbij zijn woonhuis de gracht in reed. De flits waarin het slachtoffer zijn leven aan zich voorbij ziet gaan, en de door de auto veroorzaakte rimpelingen in het water vormden voor Frieling de aanleiding voor het werk 'Verdrinken' uit 1995. Om een bijna-dood-ervaring weer te geven schilderde Frieling de korte levensflitsen van een drenkeling in de kringen in het water.

Vanuit een grote maatschappelijke betrokkenheid tracht Frieling in zijn schilderkunst de aandacht te vestigen op de geestelijke vermogens van de mens en op het spirituele in het algemeen. Zonder gebruik te maken van expliciete verwijzingen of symbolen wijst hij de mens op zijn eigen spiritualiteit en geeft hij het spirituele een vaste en vooral eigentijdse gedaante, zoals bijvoorbeeld de 'Man van smarten' (1995) in trainingspak en op gymschoenen, wandelend langs een Amsterdamse gracht.